Witamina B12
Witamina B12 to z całą pewnością jedna z najważniejszych witamin, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Niestety jej niedobory występują coraz częściej, a mimo to rzadko decydujemy się na suplementację. Warto to zmienić, ponieważ witamina B12 pełni kluczową rolę, a jej niedobory mogą być bardzo niebezpieczne – nie tylko teraz, ale też w przyszłości, ponieważ ich konsekwencje mogą objawiać się nawet po kilka latach.
Witamina B12, nazywana także kobalaminą, jest organicznym związkiem chemicznych, zawierającym kobalt jako atom centralny. Zaliczana jest oczywiście do witamin z grupy B, a zatem do prekursorów koenzymów, rozpuszczalnych w wodzie. Zapotrzebowanie osoby dorosłej na witaminę B12 wynosi 2,4 μg na dobę. Kobiety w ciąży powinny przyjmować dawkę 2,6 μg na dobę, a kobiety, które karmią– aż 2,8 μg. Podstawowa rola witaminy B12 to regulowanie produkcji erytrocytów – czerwonych krwinek. Jak łatwo wywnioskować, niedobory B12 grożą przede wszystkim niedokrwistością, jednak rola tej witaminy w organizmie jest o wiele bardziej istotna.
B12 wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego – podobnie jak inne witaminy z grupy B. Warto jednak wiedzieć, że to właśnie witamina B12 w dużej mierze determinuje zachowanie zdrowia psychicznego, a jej niedobory mogą objawiać się chorobami psychicznymi – te z kolei mogą pojawić się nawet kilka lub kilkanaście lat po wystąpieniu niedoboru. Oprócz tego witamina B12 wpływa na produkcję serotoniny, która odpowiada za nasze długotrwałe zadowolenie z życia. Można zatem stwierdzić, że B12 działa antydepresyjnie. Ponadto witamina B12 bierze udział w procesie przetwarzania białek, tłuszczów i węglowodanów w energię – dzięki niej spożyte pokarmy przetwarzane są na paliwo, które zapewnia nam zdrowe funkcjonowanie. Co ważne, razem z kwasem foliowym i witaminą B6 zapobiega ona powstawaniu zbyt dużych ilości homocysteiny w organizmie. Dlaczego jest to tak istotne? Homocysteina w zbyt dużych ilościach może prowadzić między innymi do zmian miażdżycowych i wielu innych chorób, takich jak choroba Alzheimera. Witamina B12 uczestniczy również w syntezie metioniny, zapewniając tym samym prawidłową produkcję aminokwasów w organizmie.
Główne objawy niedoborów witaminy B12 to drętwienie kończyn, uczucie mrowienia w kończynach czy zaburzenia równowagi podczas chodzenia – warto zwrócić uwagę na takie objawy. Oprócz tego niedobory mogą skutkować zaburzeniami nastroju, stanami depresyjnymi oraz – w dłuższej perspektywie – zaburzeniami psychicznymi.
Weganie i wegetarianie to grupa osób, która powinna zwrócić szczególną uwagę na zawartość witaminy B12 w swojej diecie. Jej główne źródła to składniki pochodzenia zwierzęcego, dlatego osoby na diecie roślinnej, wykluczające ze swojego menu mleko, nabiał oraz jajka, powinny suplementować witaminę B12. Jest to jedna z podstawowych zasad rozsądnie prowadzonej diety wegańskiej.
Jaką witaminę B12 stosować? Jedną z najczęściej stosowanych form jest cyjanokobalamina, jednak nie jest to najlepszy wybór. Cyjanokobalamina produkowana jest poprzez dodawanie bakterii, które zapewniają większą stabilność tej formie witaminy. Nie występuje ona w środowisku naturalnym, jednak organizm człowieka jest w stanie przekształcić ją w dwie aktywne formy B12 – adenozylocobalaminę i metylokoalaminę. Lepszym wyborem jest jednak metylokobalamina. Pomimo że jest mniej odporna na światło, które może osłabić jej aktywność i absorpcję, ma ona pewną przewagę nad cyjanokobalaminą. Przede wszystkim sprawdza się ona w przypadkach negatywnych objawów układu nerwowego oraz w sytuacjach niedostatecznej produkcji jednego z enzymów w układzie trawiennym. Oprócz tego metylokobalamina jest o wiele trwalsza niż cyjanokobalamina, dzięki czemu pozostaje w organizmie dłuższej. Należy wiedzieć, że niedobory witaminy B12 niejednokrotnie wynikają nie tylko z nieprawidłowo zbilansowanej diety, ale też z zaburzeń wchłaniania – w tym drugim przypadku cyjanokobalamina również nie zostanie przyswojona przez organizm. W takiej sytuacji doskonale sprawdzi się metylokobalamina. Inną formą witaminy B12, po którą warto sięgnąć, jest hydroxykobalamina. Charakteryzuje się ona wysoką skutecznością działania, w przeciwieństwie do cyjanokobalaminy.